مرجع ضرب المثل های ایرانی

خیلی از مردم با اینکه از ضرب المثل در زندگی روزانه خود استفاده می کنند، اما نمی دانند که ضرب المثل چیست!

ضرب المثل یا مَثَل زدن (مثال زدن) نوعی از بیان است که همراه خود داستانی پندآموز و همراه با نکات اخلاقی دارد. بسیاری از این ضرب المثل ها که در قدیم به نام داستان های حکمت آموز شناخته می شدند، از زندگی عادی مردم پدید آمدند و با زندگی مردم کاملا در ارتباط هستند. این داستان ها و عبارات برگرفته از تفکر و اندیشه مردم ساده و اصطلاحا کوچه پس کوچه روستایی، عشایری و شهری گذشته است که در آن زمان ها باب شده و دهان به دهان و سینه به سینه از نسلی به نسل بعدی رسیده است.

این داستان های پندآموز چون در جایی مکتوب نمی شدند یا از یاد رفته‌اند یا آن چیزی که از آنها باقی مانده است نسخه تغییریافته و یا تحریف شده آنهاست و عمدتا گذشته آنها بر مردم روشن نیست؛ با این‌حال، در زندگی روزمره به‌کار می‌رود.

نکته جالب درمورد ضرب المثل این است که شکل درست واژه “ضرب المثل” در واقع «مَثَل» است و ضرب در ابتدای آن اضافه است. به عبارتِ دیگر، “ضرب المثل” به معنای مَثَل زدن (به فارسی: داستان زدن یا داستان سرایی کردن) است.